Իրաքի հարավում գտնվող հնագույն Լագաշ քաղաքի մոտ գիտնականները հայտնաբերել են 4700 տարվա վաղեմության արտեֆակտներ: Այս մասին հայտնում է Փենսիլվանիայի համալսարանը։
Ք.ա. չորրորդ հազարամյակում Պարսից ծոցի ափը գտնվում էր մոտ 200 կմ հյուսիս-արևմուտք, քան այսօր։ Այս հնագույն ափի երկայնքով կային երեք բնակավայրեր՝ Գիրսուն, Լագաշը և Նիչինը, որոնք միասին կազմում էին Լագաշի մեծ քաղաք-պետությունը։
Վերջերս հնագիտական վայրի հարավային մասում գիտնականները հայտնաբերել են այրման նշաններ, այդ թվում՝ մոխիրով ծածկված կերամիկայի թափոններով: Մեծ քառակուսի փոսում հնագետները գտել են վեց խեցե վառարան՝ օվալաձև փոսերով, որոնք պատրաստված են եղել թրծված ցեխի աղյուսներից։
Հեղինակներին ամենաշատը զարմացրել է մեծ «պանդոկը»՝ նստարաններով, վառարանով, պահեստային անոթների մնացորդներով, որոնցից շատերում դեռ սնունդ է եղել։ Բացի դրանից, գիտնականները հայտնաբերել են զիրայի մնացորդներ՝ «սառնարան» երկու կաթսաների տեսքով, որոնք ցածր ջերմաստիճան են պահպանել ջրի գոլորշիացման միջոցով։
«Դա հանրային սննդի վայր էր, որը կառուցվել էր մոտ 2700 մ.թ.ա. մ.թ.ա.»,- ասում է Փենսիլվանիայի համալսարանի արվեստի պատմության պրոֆեսոր Հոլլի Փիթմանը: «Դա մասամբ պատշգամբ է, մասամբ՝ խոհանոցի տարածք»։
Ըստ հնագետների՝ վառարանների քանակը վկայում է Լագաշում խեցեղենի զգալի արտադրության մասին։ Այժմ գիտնականները փորձում են պարզել, թե ինչպես է կազմակերպվել արտադրությունը, դա արվել է մասնավոր արհեստավորների՞ կողմից, թե՞ պետությանն է պատկանում ամեն ինչ։
Նաև մոտակայքում գիտնականները հայտնաբերել են խոհանոցով կացարան։ Խոհանոցում կարկաների համար կավե խցաններ էր, ուտելիքի ամաններ, հատակին հղկաքար, իսկ հարակից սենյակները՝ զուգարան։
Հնագետները հույս ունեն, որ նման հայտնագործությունները գիտնականներին ավելի կմոտեցնեն հին մարդկանց կյանքի ըմբռնմանը:
