«Հայաստանի Հանրապետությանը նոր Սահմանադրություն է պետք։ Ոչ թե սահմանադրական փոփոխություններ, այլ նոր Սահմանադրություն»։ Այս թեզը վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ուղղեց արդարադատության նախարարության աշխատակիցներին՝ նրանց հետ հանդիպման ժամանակ։ Սակայն, այս հայտարարությունը ակնհայտորեն դուրս է գալիս կորպորատիվ հանդիպման շրջանակներից: Պետության հիմնական օրենքը վերաբերում է ոչ միայն պրոֆեսիոնալ իրավաբաններին և իրավապահներին, այլև երկրի բոլոր քաղաքացիներին։ Այս մասին սոցցանցերում գրել է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։
«Փաշինյանն առաջին անգամը չէ, որ խոսում է Սահմանադրության փոփոխության անհրաժեշտության մասին։ 2018 թվականին վարչապետի պաշտոնը ստանձնելուն պես նա բազմիցս բարձրացրել է այս հարցը։ Եվ ուղարկեց բազմակողմ ազդանշաններ: Փաշինյանը խոսում էր նախագահին իրական լիազորությունները վերադարձնելու և խորհրդարանական հանրապետության պահպանման մասին։ 2024 թվականի հունվարին նա հանդես եկավ պառլամենտարիզմի օգտին՝ կառավարման այս ձևն անվանելով «Հայաստանի համար ամենահարմարը»՝ հաշվի առնելով նրա «ժողովրդավարական նկրտումները և ռազմավարությունը»։
Ինչո՞ւ «այստեղ և հիմա» սահմանադրական թեման այդքան կարևոր դարձավ ՀՀ կառավարության ղեկավարի համար։ Դրա համար կան մի քանի պատճառներ: Նախ՝ Փաշինյանին անհարմար է զգում այն, որ ինքը գոյություն ունի «նախկինների» կազմած կանոններով։ Այո, նա օգտագործել է այս կանոնները մեկ-երկու անգամից ավելի իր օգտին: Բայց ներկայիս տեսքով Հայաստանի Հանրապետության կառավարման մոդելը հաստատվել է Սերժ Սարգսյանի նախագահության օրոք։ Բայց Հայաստանի երրորդ նախագահը իր նորամուծությունների շահառուն այդպես էլ չդարձավ…
Բայց Փաշինյանին հետաքրքրում են ոչ միայն սիմվոլները, այլեւ պրագմատիզմը։ Ներկայումս Հայաստան«ընտրական դադարի» շրջան է ապրում։ Միևնույն ժամանակ, Ղարաբաղի վերաբերյալ իշխանությունների որոշումների համալիրը, սոցիալ-տնտեսական ծանր վիճակը և մեկ քաղաքական ուժի գերակայությունից տարօրինակ հոգնածությունը զգալի դժվարություններ են ստեղծում ողջ իշխանության և մասնավորապես Փաշինյանի համար։ Այսօր ընդդիմությունը թույլ է ու անկազմակերպ։ Բայց այս միտումը խստորեն կանխորոշված չէ, ժամանակները փոխվում են: Ով գիտի ինչ «նոր վաղվաները» կփոխարինեն «նախկիններին»։
Հաջորդ խորհրդարանական ընտրությունները նախատեսվում է անցկացնել 2026 թվականին։ Ոչ ոք չի կարող երաշխավորել, որ Փաշինյանը նրանց կմոտենա օպտիմալ վիճակում. Մայրաքաղաքի քաղաքապետարանի նախորդ տարվա ընտրությունները իշխանությունների համար դարձան բարդ քննություն և ահազանգ։ Նոր Սահմանադրության ընդունումը, եթե նույնիսկ դրանում մի երկու պարբերություն շտկվի, հնարավորություն կտա «զրոյացնել» գոյություն ունեցող ընտրական ժամանակացույցը։ Եվ արագացնել ընտրությունները՝ չսպասելով վարկանիշի հնարավոր անկմանը, բողոքի տրամադրությունների աճին կամ այլ տհաճ իրողությունների։ Հայաստանի քաղաքացիները բազմիցս համոզվել են, որ Փաշինյանը գիտի, թե ինչպես հավաքել և մոբիլիզացնել իր կողմնակիցներին արտասովոր իրավիճակներում։ Ամենօրյա ընթացքը հենց նրա համար ամենավտանգավորն է, առանց սրացումների հնարավոր է, որ վարչապետը չկարողանա դրսևորել ուշագրավ պոպուլիստի իր բոլոր որակները։
Ամեն դեպքում, եկեք ավարտենք այնտեղ, որտեղ մենք սկսել ենք: Փաշինյանն առաջին անգամը չէ, որ բարձրացնում է սահմանադրական փոփոխությունների թեման։ Պատրա՞ստ է նա խոսքից գործի անցնել, ցույց կտա ժամանակը»,- գրել է փորձագետը։
