Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանի հայտարարությունը ցույց է տալիս, որ արժեհամակարգը, համենայն դեպս՝ Ամերիկայի որոշ իշխանական կառույցներում, խիստ խարխլված է։ Այս մասին NEWS.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասել է Արցախի նախագահի խորհրդական Դավիթ Բաբայանը՝ մեկնաբանելով ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինի հայտարարությունը։
«Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանի հայտարարությունը շատ կարեւոր է, շատ հետաքրքիր, անկախ այն բանից, որ այն բացասական է եւ վատ իր էությամբ։ Փաստորեն, երկիրը, դեմոկրատական աշխարհի առաջատարը, որի ողջ պետականաշինությունը հենվում է դեմոկրատիայի եւ մարդու իրավունքների վրա, ինքն է ոտնահարում դեմոկրատական սկզբունքները։ Չէ՞ որ դեմոկրատական պետությունը, նշանակություն չունի՝ ճանաչված է այն, թե ոչ, տոտալիտար պետությանը հանձնելը, եւ դեմքի այնպիսի արտահայտությամբ, ասես մայր Թերեզան լինի, հայտարարելը, որ իրենք հավատում են, որ այնտեղ ամեն բան լավ կլինի, պարզապես դեմոկրատական սկզբունքների եւ մարդու իրավունքների դեգրադացիա է։ Մենք պետք է շատ անկեղծ լինենք, որովհետեւ մենք պայքարում ենք դեմոկրատիայի համար արդեն մի քանի տասնամյակ, եւ դեմոկրատիայի համար պայքարում ավելին ենք արել, քան այդ նույն դեսպանն ու նրա բոսերը։ Ղարաբաղյան հարցը առաջին հերթին պայքար է հանուն դեմոկրատիայի եւ մարդու իրավունքների։
Ես ցանկանում եմ հարցնել Ամերիկայի դեսպանին, երբ նա հայտարարում է Ադրբեջանում «Ղարաբաղի հայերի» անվտանգության երաշխիքների հնարավորության մասին. իսկ Թայվանը չի կարո՞ղ լինել Չինաստանի մաս, ախր նույն ժողովուրդն է, մանավանադ չինացիները ցույց են տվել գործնականում, որ կարող են կառուցել «մեկ պետություն՝ երկու համակարգ» Հոնկոնգի եւ Մակաոյի օրինակով։ Իսկ Կոսովոն չի կարո՞ղ լինել Սերբիայի մաս։ Ինչո՞ւ եք ռմբակոծել, ոչնչացրել։ Բոսնիան չէր կարո՞ղ լինել Հարավսլավիայի մաս։ Սիրիան, Լիբիան, Իրաքը, Աֆղանստանը. այնտեղ հիմա ավելի լա՞վ է, քան մինչեւ ձեր գալը։ Այդ դեպքում ինչո՞ւ Ղրիմը չի կարող լինել Ռուսաստանի մաս։ Ինչո՞ւ մի դեպքում դուք պայքարում եք, միլիարդավոր դոլարներ ծախսում, զոհվում են միլիոնավոր մարդիկ, իսկ այստեղ դուք հնարավոր եք համարում դեմոկրատական պետության գտնվելը տոտալիտարի կազմում։ Գուցե ոմանք Ամերիկայում գան ու օգնե՞ն Ադրբեջանին ապահովելու մեր իրավունքները, մանավանդ որ կա Ամերիկայում իրավունքների «ապահովման» հարուստ փորձ։ Օրինակ, հնդկացիների ռեզերվացիաները։ Գուցե այդ մեխանիզմով օգնեք, ստեղծեք արցախահայերի ռեզերվացիայի զարգացման ադրբեջանա-ամերիկյան ֆոնդ։ Մենք սա ասում ենք սրտի ցավով, որովհետեւ քիչ բան չենք արել, իսկ գուցե դեռ մի բան էլ ավելին ենք արել, քան դեսպանն ու նրա ղեկավարները դեմոկրատիայի համար պայքարում։
Հայ ժողովուրդը շատ մեծ ավանդ է ներդրել եւ շարունակում է ներդնել Ամերիկայի զարգացման գործում։ Ի՞նչ է, ամերիկահայերը պակաս ավա՞նդ են ներդրել, քան Ադրբեջանն ու Թուրքիան։ Քանի՞ նահանգներ են ընդունել Արցախի անկախությունը, քանի՞ կոնգրեսական է պայքարում մեր իրավունքների համար՝ մարդու իրավունքների եւ դեմոկրատական արժեքների համար։ Ինչպե՞ս անենք դրանց պարագայում։ Այս ամենը մեկ անգամ եւս ցույց է տալիս, որ արժեհամակարգը, համենայն դեպս՝ Ամերիկայի որոշ իշխանական կառույցներում, խիստ խարխլվել է։ Իսկ դա չի կարող հետեւանքներ չունենալ ամերիկացի ժողովրդի եւ պետության համար»,- ընդգծել է Բաբայանը։
Մեկնաբանելով հարցն այն մասին, որ ԱՄՆ-ում չեն խոստանում պաշտպանել իրավունքները, այլ միայն հույս ունեն, նա նշել է. «Իհարկե, չեն խոստանում։ Հույսն այս դեպքում նույնպես իր տեսակի մեջ քարտ-բլանշ է։ Մեզ հույսեր պետք չեն։ Մեզ պետք են մեր անվտանգության ամուր երաշխիքներ, բայց ոչ Ադրբեջանի կազմում։ Ադրբեջանի կազմում մենք կունենանք մի ապագա՝ ոչնչացում։ Եթե նրանք ցանկանում են մեզ ոչնչացնել, թող ասեն ի լուր աշխարհի։ Դրա համար էլ դեսպանի հայտարարությունները եւ նման մոտեցումներն արմատապես սխալ են, դա կարելի է անվանել դեմոկրատիայի ինքնասպանություն»։
Հարցին, որ Երեւանից հնչել է հայտարարություն Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչման մասին՝ Արցախով հանդերձ, Բաբայանը փաստել է, որ ընդհանուր առմամբ շատ լուրջ խնդիրներ կան։ «Դա հայ ժողովրդի ինքնորոշման հարցն է։ Արցախի կորուստն անխուսափելիորեն կնշանակի, որ Հայաստանը կգլխատվի։ Իհարկե, եթե Հայաստանը ճանաչի Արցախն Ադրբեջանի կազմում, դա այլ պայմաններ կստեղծի։ Բայց ցանկացած պարագայում դա չի նշանակում, թե ամեն ինչ կարելի է բարդել այդ մոտեցման վրա։ Չէ՞ որ Ստեփանակերտին չեն հարցրել, թե ինչ ենք ուզում մենք»,- ընդգծել է Բաբայանը։ Նա միաժամանակ նշել է, որ Արցախը ցանկանում է պաշտոնական հաստատում. «Թող լինի բաց քվեարկություն, որպեսզի մենք տեսնենք ով ինչպես է քվեարկում, եւ որ գլխավորն է՝ թող լինի համաժողովրդական հանրաքվե։ Մենք ցանկանում ենք իմանալ՝ իսկապե՞ս ժողովուրդը Հայաստանում այդպես է մտածում։ Գուցե նա այդպես է մտածում, իսկ գուցե եւ ոչ։ Բայց պետք է հաշվի առնել, որ նրանք, ովքեր չեն գնա քվեարկության, փաստորեն կքվեարկեն Արցախի ոչնչացման օգտին։ Դա հարկավոր է պատմության համար։ Եվ դա կլինի ԴՆԹ-ի բարոյահոգեբանական թեստ՝ կա՞ արդյոք ժողովուրդ, թե՞ դա արդեն ֆեյք հասկացություն է։ Մենք պետք է ստանանք այս բոլոր հարցերի պատասխանները»։
