Search
Close this search box.

Ինչու Պուտինն անձամբ հաստատեց «վաշինգտոնյան տարբերակը»․ Հոկտեմբերի 30-ին ամեն ինչ կվճռվի

Կիրակի՝ հոկտեմբերի 30-ին Ստեփանակերտում նախատեսված է ԱԺ արտահերթ նիստ, որի ժամանակ, դատելով հաղորդագրություններից, ընդունվելու է հայտարարության տեքստ, որում կոչ է արվելու ՀՀ իշխանություններին չընդունել խաղաղության պայմանագրի որեւէ տարբերակ, որում բացակայում է Արցախի հարցը։ Հետո տեղի է ունենալու հանրահավաք, ըստ պաշտոնական հաղորդագրության՝ սեփական ճակատագիրը հայրենի հողում տնօրինելու վճռականությունը հայտնելու նպատակով։

Ճիշտ հարցադրումներ են, միաժամանակ, դատելով Արցախի խորհրդարանական ուժերի ներկայացուցիչների հայտարարություններից, այս ակցիան ի վերջո հանգելու է այսպես կոչված «վաշինգտոնյան տարբերակը» մերժելուն եւ «ռուսական պլանն» ընդունելուն։ «Վաշինգտոնյան տարբերակը» հրապարակեց ռուսական հատուկ ծառայությունների հետ կապված մի տելեգրամ ալիք, որից հետո Հայաստանում ռուսապատկան ուժերն ու զլմ-ները մեծ աղմուկ բարձրացրին, իսկ ՀՅԴ պատգամավորներից մեկն ԱԺ ամբիոնից պատռեց այդ թուղթը։

Նշվում է, որ «վաշինգտոնյան տարբերակը» նախատեսում է Արցախի պատկանելությունը Բաքվին եւ միջանցքի բացումը, իսկ «ռուսական պլանով» իբր տեղ է թողնված կարգավիճակի համար։ Ստեփանակերտում տարածում են, որ կա ինչ որ «Խովաեւի պլան» (Խովաեւը ՌԴ հատուկ ներկայացուցիչն է հայ-ադրբեջանական կարգավորման հարցում), որով նախատեսվում է կարգավիճակի քննարկումը հետագայում։

Հատկանշական է, որ «վաշինգտոնյան տարբերակի» գոյությունը հաստատեց անձամբ ՌԴ նախագահ Պուտինը Վալդայ ակումբում երեկվա իր ելույթում, նշելով, որ այն ենթադրում է Ղարաբաղի ինքնիշխանության ճանաչում Ադրբեջանի կազմում։ Իսկ թե ինչ է ենթադրվում ռուսական տարբերակով՝ նա չասաց։ Միեւնույն ժամանակ, հատկանշական է, որ «վաշինգտոնյան տարբերակի» գոյությունն անձամբ հաստատելու կարիք էր առաջացել, Սոչիում եռակողմ հանդիպումից առաջ։ Թե ինչու հատկանշական՝ մինչեւ հոկտեմբերի 30-ը ՀՀ եւ Արցախի քաղդասը մտածելու ժամանակ ունեն։

Մինչ այդ, նշենք մի կարեւոր հանգամանք՝ Ռուսաստանի եւ Արեւմուտքի պաշտոնական ներկայացուցիչները հաստատում են, որ իրենց առաջարկները նույնական են։ Ռուսները նաեւ ասում են, որ Արեւմուտքը ցանկանում է յուրացնել կարգավորման իրենց տարբերակը, ինչը հաստատում է նույնականությունը։ Նշենք նաեւ, որ այս պահին կա ստորագրված փաստաթուղթ՝ 2020-ի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը, որի վերաբերյալ կրկին անձամբ Պուտինը հայտարարել է, որ դա Ղարաբաղյան հարցի լուծումն է, հարցը լուծվել է։

Թե ով ինչ է ասում «տակից», դա այլ խնդիր է։ Նմանապես «տակից» ասում էին, թե Ռուսաստանը շուտով վերադարձնելու է Հադրութը, Բաքվի զորքերին հեռացնելու է Փառուխից եւ այլն։ Պետք է մերժվի ցանկացած փաստաթուղթ, որով ճանաչվում են պատերազմի արդյունքները եւ որը մերժում է Արցախի սուբյեկտությունը կամ վերամիավորումը Հայաստանին՝ սա է ինքնիշխանության եւ սեփական ճակատագիրը տնօրինելու վճռականության դրսեւորումը։ Պատերազմի արդյունքների ճանաչումը, լինի ռուսական, թե արեւմտյան տարբերակով, փակում է բոլոր հարցերը։

Կարող է թվալ, թե իրավիճակն անելանելի է, սակայն նման իրավիճակ էր նաեւ 1980-ականների վերջերին-90-ականների սկզբին։ Այն ժամանակ Արցախում կար բառի բուն իմաստով ազգային ռազմա-քաղաքական էլիտա, որը ձեւավորեց ազգային խորհրդարան եւ կայացրեց ինքնիշխան որոշումներ, այդ թվում զինված դիմադրության վերաբերյալ, չնայելով Ռուսաստանի կամ Արեւմուտքի կողմ։ Կա՞ Արցախում նման էլիտա, «Ռուսաստանը չլինի՝ կվերանանք» ողորմելի հավատամքից դուրս։

Please enter a valid URL