ԵՄ քաղաքացիական առաքելության ժամանումը Հայաստան և ԵԱՀԿ-ի՝ Հայաստան դիտորդներ ուղարկելու մտադրությունը նյարդային արձագանք է առաջացրել Բաքվում։
Հոկտեմբերի 21-ից 27-ը ԵԱՀԿ-ն Հայաստան կուղարկի կարիքների գնահատման խումբ՝ ԵԱՀԿ-ի փորձի և մանդատի հիման վրա հայ-ադրբեջանական սահմանի որոշ հատվածներում իրավիճակը գնահատելու համար, ասվում է ԵԱՀԿ հաղորդագրության մեջ։
Հայաստանում Ֆրանսիայի նախկին դեսպան Ջոնաթան Լաքոտը գրել է, որ «այդ որոշումը Ֆրանսիայի Եվրոպայի և արտաքին գործերի նախարար Կոլոնայի ձեռնարկած քայլերի արդյունքն է հայկական տարածքի վրա Ադրբեջանի զինված հարձակումից հետո»։
«ԵԱՀԿ կարիքների գնահատման առաքելություն Հայաստանում» կոչվող ցանկացած խումբ չունի ԵԱՀԿ մանդատ, չի կարող որևէ կերպ կապված լինել այս կազմակերպության հետ, և դրա արդյունքներից կամ զեկույցներից ոչ մեկը չի կարող ընդունվել որպես ԵԱՀԿ փաստաթուղթ, հայտարարել է Բաքվի ԱԳՆ-ն։
ԵՄ-ի և ԵԱՀԿ-ի առաքելությունը, որը միակողմանիորեն ուղարկվում է Հայաստան, վկայում է եվրոպական հանրության մոտեցումների փոփոխության մասին։ Բաքվի արձագանքը և ԵՄ առաքելության ժամանումից հետո հայկական տարածքի ցուցադրական գնդակոծումը վկայում են Հայաստանի հակառակորդների համար հնարավոր խնդիրների մասին։
Մինչ այժմ միջազգային հանրությունը հավատարիմ էր Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ հավասարության պահպանմանը՝ լռելյայն այս տարածաշրջանը համարելով «Ռուսաստանի ազդեցության գոտի»։ Այս պարիտետը չխախտվեց նույնիսկ 2020 թվականի պատերազմից, Արցախ ռուսական զորքերի մուտքից և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մանդատն անտեսելուց հետո։
Բայց ուկրաինական պատերազմը, Պուտինի և նրա թուրք հանցակիցների՝ ուժով ու շանտաժով քաղաքական նպատակներին հասնելու փորձերը հանգեցրին համաշխարհային հանրության դիրքորոշման փոփոխությանը։ Վերլուծաբաններն ասում են, որ Ալիևը ստրատեգիական սխալ թույլ տվեց՝ ագրեսիա կատարելով Հայաստանի տարածքի դեմ, և դա խախտեց պարիտետը։
Միջազգային դիրքորոշման փոփոխությունն արդեն արտահայտվել է մի շարք կոնկրետ իրողություններում. ԱՄՆ-ն կանգնեցրել է սեպտեմբերի 13-14-ին Ջերմուկով և Սիսիանով «միջանցք» ճեղքելու ռուս-թուրքական փորձը, Իրանը հայտարարել է, որ թույլ չի տվել հայ-իրանական սահմանի փոփոխություն, ԵՄ-ն ուղարկում է քաղաքացիական առաքելություն՝ չհարցնելով ոչ Մոսկվային, ոչ Անկարային, ԵԱՀԿ-ն վերադառնում է իր մանդատի գոտի՝ առանց այդ մասին «կողմերին» տեղյակ պահելու։ Ռուսաստանի հասցեին արդեն Հայաստանի դեմ ագրեսիա հրահրելու եւ «անկողմնակալ արբիտր» լինելու անկարողության մեղադրանքներ են հնչում ամենաբարձր մակարդակում։
Հոկտեմբերի 20-ին Հայաստան է ժամանել Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարարության Արևելյան Եվրոպայի վարչության պետ, օդուժի հրամանատար (գեներալ) Փիթ Քրոքֆորդի գլխավորած պատվիրակությունը։
Ֆրանսիայի Սենատը պատրաստվում է նոյեմբերին քննարկել բանաձեւ, որով պահանջում է պատժամիջոցներ կիրառել Բաքվի դեմ ագրեսիայի վերջին ակտերի համար, ինչպես նաև Հայաստանի տարածքից դուրս բերել Բաքվի զորքերը, դատապարտելով օգոստոսի սկզբին Բերձորի միջանցքում ադրբեջանական ագրեսիան։
Եթե նախագիծն ընդունվի, Սենատը Ֆրանսիայի կառավարությունից կպահանջի միջոցներ ձեռնարկել, որպեսզի ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը դիմի Միջազգային քրեական դատարան «Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքի վրա Ադրբեջանի ագրեսիայի հարցով, այդ թվում՝ հետաքննելու համար զանգվածային և ռազմական հանցագործությունները»: Նախագիծը կոչ է անում «ավելի վճռական և համարժեք պատասխաններ տալ Ադրբեջանի նոր ագրեսիայի գործողություններին, ներառյալ Ադրբեջանի ղեկավարների ակտիվների բռնագրավումը և Ադրբեջանից գազի և նավթի արտահանման էմբարգոն»: Կոչ կա նաև՝ «անհապաղ ձեռնարկել բոլոր միջոցները՝ միջազգայնորեն ճանաչված սահմաններում հայերի և Հայաստանի բնակչության անվտանգությունն ապահովելու համար»։
Նախագիծը նաև վերահաստատում է «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը ճանաչելու անհրաժեշտությունը», որի վերաբերյալ Ֆրանսիայի խորհրդարանի երկու պալատները որոշում են ընդունել 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմում հրադադարից անմիջապես հետո։
lragir.am
