Արցախում օգոստոսի 1-3-ի լարվածության ֆոնին Նիկոլ Փաշինյանը օգոստոսի 4-ին կառավարության նիստում հայտարարեց, որ Հայաստանի և Արցախի միջև նոր տրանսպորտային երթուղու կառուցման հաստատված ծրագիր չկա։ Նա նոր երթուղու անցնելու պահանջն անվանել է եռակողմ հայտարարության խախտում և Բաքվի կողմից 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ սահմանված մեխանիզմները վերացնելու փորձ։
Մեխանիզմների տակ Փաշինյանը նկատի ունի ռուս խաղաղապահներին, որոնք, ըստ ամենայնի, պետք է ապահովեն եռակողմ հայտարարությունների իրականացումը։ Բայց ռուսական կոնտինգենտը թքած ունի եռակողմ հայտարարության վրա. Մակրոնի հետ զրույցում Ալիևն ասել է, որ միջանցքի երթուղու փոփոխությունը և ռուսական դիրքերի վերաբաշխումը համաձայնեցրել է ՌԴ ՊՆ-ի հետ։
Խոսելով ռուսական կոնտինգենտի պատասխանատվության մասին՝ Փաշինյանն ասել է, որ նրանց անգործության դեպքում պետք է քննարկել միջազգային մեխանիզմների գործարկումը։
Անցել է 10 օր, Բաքուն հայտարարել է ճանապարհի իր հատվածի շինարարության ավարտի մասին և պահանջում է տեղահանել Բերձորի, Ահավնոյի եւ Սուսի բնակիչներին, Հայաստանը սկսել է ճանապարհի իր հատվածի (առանց նախագծի) շինարարությունը՝ միաժամանակ դուրս բերելով Արցախում մնացած զինվորականներին։ Ռուսական զորախումբը դադարեցրել է ստուգումներ իրականացնել Լաչինի ճանապարհին, իսկ Արցախի իշխանությունները վերջնագիր են ներկայացրել բերձորցիներին և ահավնոյի բնակիչներին՝ ասելով, որ մինչև գարուն 4,5 կմ պետք է անցնեն հողային ճանապարհով։
Միջազգային մեխանիզմներ այդպես էլ չգործարկվեցին, Հայաստանի իշխանությունները պաշտոնապես չմեղադրեցին Ռուսաստանին Լաչինի միջանցքի և Արցախի անվտանգությունն ապահովելու պարտավորությունները չկատարելու մեջ (կիսատ-պռատ ակնարկները հաշիվ չեն)։
Մոսկվան ծաղրական արձագանքեց այս ամենին։ Լաչինի միջանցքի շուրջ ստեղծված իրավիճակը պետք է լուծվի Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 6-րդ կետի հիման վրա, հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Իվան Նեչաևը։ Նրա խոսքով, 6-րդ կետը սահմանում է, որ կողմերի համաձայնությամբ առաջիկա երեք տարիների ընթացքում կորոշվի Լաչինի միջանցքի երկայնքով նոր երթուղու կառուցման պլան։
Այսինքն՝ Ալիեւը բանակցում է ՌԴ ՊՆ-ի հետ խաղաղապահներին նոր ճանապարհ տեղափոխելու շուրջ, իսկ ՌԴ ԱԳՆ-ն ձեւ է անում, թե պահպանում է եռակողմ հայտարարությունը։
Օգոստոսի 4-ին Փաշինյանը նաև ասել էր, որ եթե Ռուսաստանն ու Ադրբեջանը երաշխավորեն շփման գծի անձեռնմխելիությունը, ապա Արցախի պաշտպանության բանակի մարտական հերթապահության կարիքը չի լինի։ Սա նշանակում է, որ միջանցքի երթուղին փոխելուն զուգահեռ սկսվում է Արցախի ապառազմականացման գործընթացը։
Lragir.am
