Սոչիում Պուտին-Էրդողան բանակցությունների արդյունքների վերաբերյալ տեղեկություններն ընդհանուր պատկերացում են տալիս համաձայնությունների մասին։ Ռուսաստանը Թուրքիայից սկնկալում է հատուկ կարծիքի պահպանումը ՆԱՏՕ-ում եւ արեւմտյան այլ կառույցներում, իսկ գլխավորը՝ Ուկրաինայում հրադադարը ռուսական պայմաններով՝ տարածքներ խաղաղության դիմաց բանաձեւով։ Այս նպատակով Պուտինը ոտքի է հանել արեւմտյան երկրներում ու կառույցներում իր ագենտուրան, գնված փորձագետներին ու լոբբիստներին։ Սակայն անհրաժեշտ է քաղաքական ծանրակշիռ գործիչ, որն իր վրա կվերցնի «համակարգումը»։ Մակրոն-Շոլց-Դրագի եռյակը չարդարացրեց Պուտինի հույսերը։
Իր հերթին, նախքան Սոչիի բանակցությունները հայտնի էր, որ Մոսկվան թուրքական կողմի հետ փորձելու է պայմանավորվել պատժամիջոցները մասնավորապես բանկային, էներգակիրների ու սարքավորումների ոլորտներում շրջանցելու հարցով։ Վաշինգտոն Փոստ թերթին հայտնի են դարձալ մանրամասները՝ «Ռուսաստանը թույլտվություն է խնդրում թուրքական նավթավերամշակման գործարաններում, նավթային տերմինալներում և ջրամբարներում բաժնետոմսեր գնելու համար։ Սա կարող է օգնել ռուսներին թաքցնել նավթի ծագումը դեկտեմբերից ուժի մեջ մտնող Եվրամիության էմբարգոյից հետո: Բացի այդ, Ռուսաստանի կառավարությունը ցանկանում է, որ թուրքական պետական մի քանի բանկեր հաշիվներ բացեն ռուսական ֆինանսական հաստատությունների համար և թույլ տան ռուս արդյունաբերական արտադրողներին գործել Թուրքիայի ազատ տնտեսական գոտիներում»:
Պուտինն ասել է, որ Եվրոպան պետք է շնորհակալ լինի Թուրքական հոսք գազատարով գազի մատակարարման համար, թեեւ նույն գազը ռուսները հանգիստ կարող էին մատակարարել Հյուսիսային հոսք գազատարով։ Պուտինն այսպիսով Թուրքիային օժտում է միջազգային երկու կարեւոր ու «մենաշնորհային» դերով՝ հրադադարի շուրջ բանակցություններում եւ էներգետիկ անվտանգության հարցերում։
Թուրքիայի պահանջներն արտացոլված են «տարածաշրջանային համագործակցության եւ անվտանգության» պարբերություններում, որոնք վերաբերում են Սիրիայում եւ Լիբիայում Թուրքիայի նախաձեռնություններին ու ծրագրերին, ինչպես նաեւ միջուկային ծրագրի շարունակմանը։ Մինչ Սոչիի հանդիպումը Կրեմլի խոսնակը չէր բացառել նաեւ Ղարաբաղի խնդրի շոշափումը, սակայն հաղորդագրություններում այդ մասին չի խոսվում։ Սակայն դրա կարիքն արդեն չկար՝ հանդիպման նախապատրաստական փուլում Լավրովը Պուտինի հանձնարարությամբ, ըստ ռուսական աղբյուրների, արդեն պատրաստել էր «փաթեթը»։ Իսկ նախօրեին Մոսկվան ու Բաքուն փաստացի պաշտոնապես չեղարկել էին եռակողմ հայտարարությունը եւ սկսել Արցախի «ընդունման-հանձնման» գործողությունը Արցախի զինաթափման եւ ճանապարհների ռեժիմը փոխելու վերջնագրերով։
Ռուս փորձագետները նշում են, որ Պուտինը հանձնել է Արցախը, իսկ այնտեղ շուտով խաղաղապահներ չեն մնա։ Ըստ էության, Պուտինն Արցախը հանձնել էր սեպտեմբերի 27-ին թուրքերի հետ համատեղ արշավով եւ նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը հեղինակելով։ Արցախում ռուսական զորքի ներկայությունը կոչված էր ապահովել ռուսների անցնցում նահանջը տարածաշրջանից՝ հընթացս սակարկելով հայկական հողի հերթական կտորներով։ Հայաստանում մեդիա-քաղաքական դասի գերակշիռ հատվածում «Արեւմտյան դավադրության, «այս ամենը ձեռնտու չէ Ռուսաստանին», միջազգային հանրությունն անհասցե հայտարարություններ է անում» տիպի պրիմիտիվիզմի ու ագենտուրային քարոզչության ներքո Մոսկվան ու Անկարան ներկայում փակում են Արցախի խնդիրը։ Իսկ պատժամիջոցների շրջանցման համաձայնությունն իրականացնելու համար անհրաժեշտ է ուղիղ կապ՝ «գորշ գոտու» կարգավիճակով, ինչպիսին նախատեսվում է Հայաստանի հարավը։
«Միջազգային երկու բանդիտները», որոնք սեփական երկրները հասցրել են աղետի եզրին, չեն կարող առանց մեկը մյուսի։ Պուտինը Էրդողանի հետ է կապում իր համար կյանքի ու մահվան խնդրի լուծման հույսերը, Էրդողանի համար Պուտինը միջոց է սեփական դիրքերը ներքին ու արտաքին ասպարեզներում ուժեղացնելու համար։
Հնարավո՞ր է խափանել այս ծրագրերի իրականացումը։ Որքան էլ տարօրինակ թվա շատերին՝ հնարավոր է։ Սակայն դրա համար ինքնիշխան որոշումների ընդունակ քաղաքական դաս եւ քարոզչական կաղապարներից ու աղբից զերծ մամուլ ու փորձագիտություն է պետք։
Lragir.am
