Lragir.am-ի զրուցակիցն է Ազգային-ժողովրդավարական բևեռի խորհրդի անդամ Վահե Գասպարյանը
Պարոն Գասպարյան, ինչպե՞ս եք գնահատում ընդդիմադիրների բողոքի ակցիաներն ու տեղի ունեցող զարգացումները։
Երբ ընդհանուր ենք գնահատում, ակնհայտ է, որ այն, ինչ տեղի է ունեցել մինչև հիմա, ինչ տեղի ունեցավ երեկ և ինչ դեռ պետք է տեղի ունենա, հետևանք է Նիկոլ Փաշինյանի կրեմլահպատակության, ապիկարության և կիսատ թողած հեղափոխության։ Այսինքն՝ այն բոլոր խոստումները, որոնք Նիկոլ Փաշինյանը տալիս էր հեղափոխության օրերին, նաև ժողովրդի կողմից տրված պատվերը ինքը դրժեց ու չկատարեց։ Այդ թվում է անցումային արդարադատությունը, վեթինգը, մկներին ու ձկներին պատժելը, թալանածը հետ բերելը, դատական համակարգի բարեփոխումները և այլն։ Եվ որպես հետևանք՝ երկրի քաղաքական դաշտը չմաքրվեց օտար ուժերին ծառայող գործակալներից։ Օտար ուժեր ասելով՝ ես մեր դեպքում նկատի ունեմ Ռուսաստանին։ Ցանկացած երկիր, որն իր ներսում ունի դրսի ուժերին ծառայող որևէ քաղաքական անձ կամ ուժ, այդ երկիրն ինքնիշխան չէ և դատապարտված է անկայունության։
Ի՞նչ նպատակ են հետապնդում այս օրերի գործողությունները։
Իմ կարծիքով՝ հիմա տեղի է ունենում միջանցքի կռիվ։ Այսինքն՝ հիմա Ռուսաստանին հարկավոր է Հայաստանից ստորագրություն ստանալ՝ համաձայն որի կստեղծվի «Զանգեզուրի միջանցք»՝ ռուսական ФСБ-ի հսկողության տակ, ինչը նախատեսված է նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Ինչո՞ւ է Ռուսաստանը շտապում դա անել, որովհետև, կարող է պարադոքսալ հնչել, բայց այս պահին «Զանգեզուրի միջանցքը»՝ ФСБ-ի հսկողության տակ, Ռուսաստանի համար ավելի կարևոր է, քան Ադրբեջանի։ Ռուսաստանը պատժամիջոցների հետևանքով գնալով ավելի շատ է խրվում տնտեսական ճգնաժամի մեջ, իսկ նման միջանցքը Ռուսաստանի համար խիստ անհրաժեշտ է՝ այդ սանկցիաները շրջանցելու համար։ Այսինքն՝ Թուրքիայի հետ և Թուրքիայից դեպի արտաքին աշխարհ ցամաքային կապ և ապրանքների փոխանակման հնարավորություն։ Բրյուսելի հայտարարության մեջ չի խոսվում Հայաստանի ինքնիշխանության տակ չգտնվող միջանցքի մասին, խոսվում է ճանապարհների ապաշրջափակման մասին։ Այսինքն՝ այն ճանապարհները, որոնք անցնելու են Հայաստանի տարածքով, այդ թվում՝ Մեղրիով, լինելու են Հայաստանի ինքնիշխանության ներքո։ Եվ դա է նյարդայնացնում Մոսկվային։ Հիմա այս կռիվը կոնկրետ այդ մասին է, երեկվա այդ զարհուրելի դեպքերը նպատակ ունեն քաոսային ֆոն ստեղծել, ճնշում գործադրել Փաշինյանի վրա, որ նա դա անի։ Եվ պատահական չէ, որ ընտրվեց երեկվա օրը, երբ Մոսկվայում կայանում էր համատեղ հանձնաժողովի նիստը, որի շրջանակներում քննարկվում է հենց ճանապարհների ապաշրջափակման հարցը։ Մնացած հարցերը՝ Արցախի կարգավիճակ, սահմանազատում և այլն, դրանք երկար գործընթացն են, բայց հիմա Ռուսաստանին շտապ պետք է լուծել այդ հարցը։ Դրանից հետո չի բացառվում, որ Ռուսաստանն արդեն կհամարի, որ Փաշինյանն իր առաքելությունն ավարտել է, և խոսք կգնա Փաշինյանին իշխանությունից հեռացնելու մասին։ Ճիշտ է, Փաշինյանը կրեմլահպատակ է, բայց ենթարկվում է նաև Արևմուտքի ազդեցությանը, և նպատակն է Փաշինյանից հետո իշխանության բերել լրիվ կրեմլահպատակ նախկին ուժերից որևէ մեկին։ Ռուսաստանը շատ շուտով երկաթե վարագույրը փակելու է, իզոլացվելու է և իրեն պետք է, որ դրանից առաջ իր ազդեցության գոտիները, իսկ իրականում գաղութները լրիվ վերահսկելի վիճակում պահի։
Իհարկե, տեղի է ունեցել ցավալի երևույթ, երբ կան տուժածներ, վիրավորներ, դատապարտելի են թե ցուցարարների սադրանքները, թե անհամաչափ ուժի կիրառումը ոստիկանության կողմից։ Այսինքն՝ քաղաքացիական անհնազանդությունը որևէ կողմից ուժի կիրառում չպետք է ենթադրի։ Ոստիկանության կողմից հատուկ միջոցների կիրառումն ինձ ակամա հիշեցնում է նախկին ռեժիմների ձեռագիրը, մասնավորապես, Սարի թաղի ջարդը։ Նիկոլ Փաշինյանն ավելի ու ավելի է մոտենում նախկին ռեժիմների գործելաոճին։ Կրկնում եմ, այս ամենը հետևանք է կիսատ հեղափոխության։ Եվ այս ամենի դասը մեկն է՝ օր առաջ մենք պետք է ձևավորենք երկրում մի իշխանություն, որը կլինի ինքնիշխան, իր որոշումների կայացման մեջ ինքնուրույն, կկատարի անցումային շրջանի տրամաբանությունից բխող համակարգային փոփոխություններ՝ անցումային արդարադատություն, լյուստրացիա։ Քաղաքական ու տնտեսական դաշտը պետք է մաքրվի բոլոր գործակալներից, արտաքին ուժերի՝ և Ռուսաստանի, և որևէ այլ երկրի շահերն սպասարկող ուժերից, պետք է առաջ տանել Հայաստանի շահը՝ երկիրը հեռու պահելով արտաքին ազդեցությունից, հետևաբար՝ նաև քաոսից։ Ցանկացած արտաքին միջամտություն երկրի ներքին գործերին հանգեցնում է քաոսի ու անկայունության։
